روابط ایران و آفریقا در آینه تاریخ / سفر به قاره سیاه پس از ۱۱ سال رکود
تاریخ انتشار: ۲۰ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۱۹۲۳۹۸
طلسم سفر روسای جمهور ایران به آفریقا پس از ۱۱ سال، امروز با سفر آیتالله سیدابراهیم رئیسی به قاره آفریقا شکسته میشود، کنیا، اوگاندا و زیمبابوه، ۳ کشوری هستند که رئیسجمهور به آنها سفر میکند و با رهبران این کشورها به گفتوگو مینشیند.
به گزارش خبرنگار ایمنا، قاره آفریقا به دلیل ویژگیهای ذاتی ژئوپلیتیکی و همچنین مؤلفههای جدید ژئواکونومیکی، به عرصهای راهبردی برای رقابت قدرتهای نوظهور جهان کنونی تبدیل شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
قرن حاضر، قرن آفریقا است؛ از این منظر کنشگران فعال بینالمللی نظیر دولتها، شرکتهای چندملیتی، سازمان و بنیادهای فراملی به بازخوانی و طراحی سیاستها و الگوهای استراتژیک خود با آفریقا میپردازند.
همین چارچوب یکی از جهتگیریهای اساسی و نگرشهای اصولی جمهوری اسلامی ایران در عرصه بینالمللی، موضوع توسعه روابط و گسترش مناسبات با آفریقا و ارتقا سطح همکاریها در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با کنشگران آفریقایی بوده است.
قاره آفریقا مانند دروازه فرصت برای کشورها است. امروز باید به این نکته توجه داشت که بر خلاف برخی ذهنیتها و تصورها آفریقا گذشته نیست، بلکه آینده است. این قاره فقیر و ضعیف نیست، بلکه ثروتمند و موقعیتساز است، آفریقاییها دیگر در قرنهای استعماری ۱۸ و ۱۹ نیستند، بلکه آنان در قرن ۲۱ حضور دارند.
قاره آفریقا با وسعتی حدود ۳۰ میلیون کیلومتر مربع حدود یک پنجم مجموع خشکیهای جهان را در اختیار دارد. جمعیت حدود ۱.۴ میلیارد نفر دارد و سرشار از ظرفیت و فرصت است.
جمعیت ۵۴ کشور این قاره سیاه تا سال ۲۰۳۰ به ۱.۷ نفر خواهد رسید. جمعیت شهرهای آن تا سال ۲۰۵۰ ،۳ برابر میشود که عموماً و برخلاف گذشته دیگر فقیر نبوده بلکه جز طبقه متوسط محسوب میشوند. آفریقاییها در سال ۲۰۳۰ معادل ۲.۵ تریلیون دلار کالا در سال مصرف خواهند کرد که حدود ۲.۵ برابر سال ۲۰۱۵ است.
آنان دارای غنیترین منابع طبیعی هستند. تقریباً نزدیک به نیمی از طلای جهان و یک سوم کل مواد معدنی دنیا در آفریقا وجود دارد. آفریقا حدود ۳۰ درصد از ذخایر معدنی جهان، ۱۲ درصد از نفت جهان و ۸ درصد از ذخایر گاز طبیعی جهان را در خود جای داده است. بیش از ۸۰ درصد از الماس جهان و ۶۰ درصد از معادن طلای دنیا در خاک این قاره قرار گرفته است.
اکنون این سوال مطرح است که جمهوری اسلامی ایران، که طبق سند چشمانداز ۱۴۰۴ درصدد ایفای نقش مؤثر در قالب بازیگری فعال و الهامبخش در عرصه روابط بینالملل است، چه الگویی را در مناسبات خود با آفریقا مدنظر داشته است؟
سیر کلی صادرات از آفریقا طی سالهای ۱۹۸۸ لغایت ۲۰۱۱ نشان میدهد که با وجود افزایش صادرات از آفریقا به سایر نقاط دنیا، اما همچنان حجم صادرات منابع طبیعی از آفریقا نسبت به مواد و کالاهای فراوری شده آفریقایی بیشتر شده و روند صادرات یکطرفه منابع طبیعی از آفریقا و در عوض واردات خام و مصنوعات غیر آفریقایی به این قاره استمرار یافته است.
از چند سال اخیر به این سو، بازیگران و سیاستگذاران جدید خواستار سهم بیشتری نسبت به رقبای سنتی در آفریقا هستند. برای نمونه ترکیه، برای حضور فعال و تأثیرگذار در این قاره تنها از منظر سیاسی تعداد نمایندگیهای سیاسی خود را در این قاره از ۱۹ نمایندگی در سال ۲۰۰۳ میلادی، به ۴۳ نمایندگی در سال ۲۰۱۴ افزایش داده است.
وجود مشترکات و تشابهات فرهنگی و سیاسی با ایران، منابع و معادن سرشار در آفریقا، بازار مصرف و فضای تجاری گسترده متناسب با تولیدات صنایع ایرانی، ظرفیت برای قدرت چانه زنی در محافل سیاسی و مجامع بینالمللی) عضویت ۵۴ کشور آفریقایی در سازمان ملل و بسیاری از سازمانهای بینالمللی، از جمله مؤلفههایی هستند که ضرورت طراحی و ایجاد الگویی فراگیر و کلان برای روابط جمهوری اسلامی ایران با این قاره کهن را تقویت میکنند.
بنابراین وجود عقبه تاریخی غنی و کهن، اشتراک دین اسلام میان ایران و شمار زیادی از کشورهای آفریقایی و فقدان سابقه استعماری ایران در این قاره، همگی بستر حضور ایران در این سرزمین پهناور را فراهم کرده است. همین بسترها باعث شده که کشورهای آفریقایی برای پیشنهاد پروژههایشان به ایران اولویت دهند. با این حال ارتباط ایران با کشورهای آفریقایی و حضور کشورمان در این قاره اندک است و چندان مطلوب نیست.
رکود نسبی در مناسبات با قاره آفریقااین دوره که از اوایل دهه هفتاد شمسی تا سالهای اولیه دهه هشتاد را در برمیگیرد، همزمان با تقویت گفتمان مبتنی بر سازندگی و پیشرفت اقتصادی سبب شد، تا اولویتها و ترجیحات اقتصادی بیش از گذشته مدنظر قرار گیرد.
به بیان دیگر عواملی چون ضرورتهای ناشی از بازسازی خرابیهای ناشی از جنگ تحمیلی، محاصره اقتصادی و تنگناهای سیاست داخلی سبب تقویت نگرش برای استفاده از امکانات و سرمایهگذاری خارجی گردید و دستگاه سیاست خارجی ایران را به سمت اتخاذ جهتگیریهای جدید بینالمللی سوق داد.
در این میان، وقوع رخدادهایی مانند دادگاه میکونوس آلمان، که باعث تنش ایران و غرب شده بود زمینه گسترش همکاریها با آفریقا را تقویت میکرد، تا جاییکه در همین مقطع سفارتخانههای ایران در آفریقا از ۹ سفارتخانه به ۲۰ سفارتخانه افزایش یافت.
اگرچه برخی مسائل کلان سیاسی نظیر موضعگیری ایران در برابر ایده نظم نوین جهانی، از سوی آمریکا یا سیاست نگاه به شرق و بهرهبرداری از آرا کشورهای آفریقایی در مجامع بینالمللی مورد توجه گروهی از سیاستمداران جمهوری اسلامی قرار گرفته و حتی سفر رئیس جمهور وقت دهه هفتاد ایران به پنج کشور آفریقایی را در سال ۱۳۷۵ به دنبال داشت.
اما در عمل روابط با آفریقا در مقایسه با سایر مناطق دچار تحول محسوسی نشد. بهطوری که بهعنوان مثال در بولتن وزارت امور خارجه در سال ۸۵ آمده که در حوزه اقتصادی، درصد سهم آفریقا از کل صادرات ایران روند نزولی یافت و از حدود ۴۲/۲ درصدی در سال ۱۳۵۸ به حدود ۸۴ درصد در سال ۱۳۷۵ رسید.
بهره گیری از فرصتهای جدیددر دهه ۸۰ دستگاه سیاست خارجی بر پایه رویکرد بهرهگیری از فرصتهای جدید در مناطقی نظیر آفریقا یا آمریکای لاتین که پیش از این ارتباطات گستردهای نداشت، حرکت کرده و برای توسعه روابط سیاسی با آفریقا طرح ریزیهایی کرد.
ایجاد ساختارهای مرتبط با آفریقا نظیر تأسیس مراکز همکاری علمی، فرهنگی و یا اقتصادی ایران و آفریقا و همچنین گسترش دیدارها و میزان بازدیدهای رسمی رؤسا و مسئولان تراز اول ایران و آفریقا در همین چارچوب، قابل تحلیل و ارزیابی است.
برای نمونه، روزنامه عصر اقتصاد مینویسد: رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفت، گاز و پتروشیمی و رئیس شورای همکاریهای اقتصادی ایران و آفریقا ضمن اعلام علاقمندی در رابطه با طرحهای جدید احیای سوآپ نفت توسط بخش خصوصی ایران از توافق با شش کشور آفریقایی برای ساخت پالیاشگاههای نفت در آفریقا خبر داده است.
توافق برای ایجاد چهار منطقه آزاد تجاری در آفریقا، تشکیل شورای عالی تجاری ایران- آفریقا و توسعه همکاریهای بانکی از جمله مصادیق برنامههای مبتنی بر نگرش اقتصادی میان ایران و آفریقا به شمار میآید.
چالشهای سد راه رابطه با قاره گرمشکنندگی ساختارهای سیاسی، اقتصادی در آفریقا، یکسان نگری و برداشت غیر کارشناسی به آفریقا، وجود نگاه مقطعی و گذرا و عدم تدوین نقشه راه در برقراری مناسبات را میتوان از جمله موانع و چالشهایی برشمرد که در طول این سالها مانع یک رابطه منسجم، مداوم و راهبردی با این قاره از دید کارشناسان و نخبگان هستند.
اما بررسی دورههای مختلف سیاست خارجی نشان میدهد، یکی از مشکالت اساسی مربوط به عدم وجود الگوی جامع، مدون و از همه مهمتر بومی متناسب با مبانی فکری، خاستگاهها و اوضاع ایران در مورد روابط با آفریقا بوده است.
الگویی که ضمن نظر داشت شرایط و ویژگیهای اختصاصی ایران و آفریقا بتواند براساس وضعیت شناسی فراگیر، به همراستایی و همافزایی اجزای مختلف اقتصادی، سیاسی و فرهنگی فعال در آفریقا منجر شود.
دیرهنگام و بدون راهبردسال ۱۳۷۵ کمتر از یک سال مانده به پایان دولت سازندگی، مرحوم هاشمی رفسنجانی به آفریقا سفر میکند؛ این سفر متأسفانه دیر هنگام بود. هر چند در این سفر بازدیدهایی از چند کشور انجام شد و حتی موافقت نامه صلح سودان و اوگاندا تا حدودی با وساطت ایران امضا شد، اما تاکید بر این است که این نوع فعالیتها اندک و در یک کلمه دیر هنگام بود.
دولت اصلاحات و باز هم سفر دیر هنگام به قاره سیاهدر طول هشت سال حاکمیت دولت اصلاحات، باز هم قاره آفریقا جز اولویتهای سیاست خارجی ایران نیست.
با رفتن دولت سازندگی و آمدن دولت اصلاحات، ذهنیت کارگزاران کشور از اقتصادی به فرهنگی تغییر میکند و در عین حال قیمت نفت، به شدت کاهش مییابد. در این شرایط ارتباط با غرب دنبال میشود. افزایش فشار اقتصادی دولت را متوجه داخل میکند و بسیاری از سفارتخانهها و نمایندگیها در خارج از کشور در این مقطع بسته میشود که این موضوع شامل قاره آفریقا نیز میگردد.
آن زمان استراتژی مشخصی برای توسعه ارتباط با آفریقا وجود نداشت و سفر رئیس دولت وقت به آفریقا هم در سال پایانی دوران ریاست جمهوری ایشان انجام گرفت. او نیز در پایان سفر از بی توجهی به آفریقا اظهار تأسف کرد. اظهار تاسفی که پذیرفته نبود زیرا که تجربه دولت سازندگی را داشت، اما باز هم نبود یک راهبرد مدون و مشخص، عامل ارتباط اندک با قاره آفریقای بزرگ بود.
دولت نهم و دهم؛ بیشترین سفر به کشورهای آفریقاییدر دولت محمود احمدی نژاد؛ شاهد بیشترین سفرهای مقامات و مدیران ارشد کشور به قاره آفریقا بودیم. شرایط آن دوران نشان میدهد که کشورهای آفریقایی در اولویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است.
محمود احمدینژاد پس از کسب رأی اعتماد برای دولت خود از مجلس بلافاصله در مصاحبهای اعلام میکند که دو اصل را در اولویت دارد: اول تغییر ساختار وزارت نفت و دوم همکاریهای جنوب- جنوب.
همکاریهایی که تا پایان دولت او تداوم داشت اما با روی کار آمدن حسن روحانی به یکباره رنگ باخت و به طور کامل به حاشیه رفت.
منهای آفریقاهر چند در سال ۹۶ قرار بود حسن روحانی به آفریقا برود، اما به دلایل نامشخصی هرگز به این سفر نرفت و تنها محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه سفرهایی به چند کشور آفریقایی داشت تا ثابت شود نگاه دولت دوازدهم و یازدهم، نگاهی یک سویه به غرب و برجام زده است که رهاوردی برای ایران نداشت.
نگاه متفاوت به آفریقا در دولت سیزدهمشهریور ماه سال گذشته کارگاهی بینالمللی با عنوان «گسترش همکاریهای اقتصادی ایران و آفریقا» برگزار شد و جعفر برمکی، سفیر ایران در کنیا گفت: با توجه به تاریخچه هزاران ساله ایران با شرق آفریقا، فرصتها و زمینههای بسیاری برای توسعه تجارت و گسترش روابط اقتصادی میان دو کشور وجود دارد.
وی گفته بود، ساکنان استانهای سیستان و بلوچستان و فارس روابط تاریخی با آفریقا دارند که حتی به دو هزار سال میرسد که این شرایط زمینهساز مناسبی برای توسعه روابط محسوب میشود.
باز در همان ماه شهریور پارسال، حسین امیرعبداللهیان به مالی، تانزانیا و زنگبار سفر کرد. براساس آماری که تا ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه در همان زمان اعلام کرد: حجم روابط تجاری بین ایران و کشورهای آفریقایی نسبت به سال قبل دو برابر افزایش یافته و از حدود ۶۰۰ میلیون دلار در سال به بیش از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار رسیده است.
پویایی بیشتر سفارتخانههاکنعانی تاکید کرده بود که این نتیجه هدفگذاری است که دولت سیزدهم برای توسعه روابط با کشورهای مختلف از جمله آفریقا انجام داده است. براساس دستورالعمل به سفارتخانهها در حوزه آفریقا، شاهد پویایی بیشتر سفارتخانهها و نمایندگیهای خود خواهیم بود و امیدواریم در همین چارچوب مناسبات تجاری و اقتصادی ایران با حوزه آفریقا شکوفایی بیشتری را در آینده شاهد باشد.
این خط سیر در پیش گرفته، در برگزاری یک کارگاه و در ادامه سفر وزیر امورخارجه و شمار دیگری از کارگزاران دولت به آفریقا، نشان از عزم راسخ دولت مردمی در توسعه روابط تجاری، سیاسی و اقتصادی با قاره آفریقا داشت تا اینکه همین چند روز قبل خبرگزاری رسمی دولت خبر داد: رئیس جمهور به منظور تقویت روابط با کشورهای دوست و همسو و در راستای تنوعبخشی به مقاصد صادراتی و ایجاد زمینههای همکاری سیاسی و تجاری، به دعوت رسمی رؤسای جمهور کنیا، اوگاندا و زیمبابوه، صبح سهشنبه عازم سفری سه روزه به این سه کشور خواهد شد.
توسعه همه جانبه، بر اساس سند چشم اندازبر همین اساس، برای نخستین بار در سند چشم انداز ایران ۱۴۰۴ نیز به عنوان سند بالادستی توسعه یافتگی همه جانبه از جمله در سیاست خارجی، نگاه منطقهای به سیاست خارجی از جمله کسب قدرت برتر منطقهای و تعامل سازنده و مؤثر در سیاست خارجی مطرح شده بود از اینرو برنامههای توسعه مناسبات با آفریقا باید با سیاستهای کلی توسعه و اهداف و الزامات چشم انداز تناسب داشته باشد و حداقل تا ۸۵ درصد اهداف را اجرایی کرده باشد.
اما در بیان اهمیت قاره آفریقا برای سیاست خارجی ایران در دولت سیزدهم باید گفت که براساس شواهد و گزارشهای رسمی سازمانهای بین المللی، قاره آفریقا دارای استعداد بالقوه چشمگیری برای همکاریهای همه جانبه برای جمهوری اسلامی ایران است که با آغاز به کار آیتالله سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری دولت سیزدهم نه تنها همان اهداف همکاری در دستور کار هستند، بلکه اقتضائات جدیدی هم پیش آمدهاند که امید میرود این توسعه همکاری با آفریقا با مدیریت اقتضایی جدید به خوبی پیش برود.
به همین دلیل هم بود که دولت سیزدهم از همان ابتدا همه همت خود را بر آن قرار داد تا نقش تاریخی خود را برای تحقق وعدههای بر زمین مانده از دولتهای قبل و در واقع تحقق بندهای سند چشم انداز ۱۴۰۴ که از قضا در همین دوره سیزدهم هم به پایان خواهد رسید، ایفا کند.
به همین منظور آیت الله رئیسی قرار است امروز به منظور تقویت روابط با کشورهای دوست و همسو و در راستای تنوعبخشی به مقاصد صادراتی و ایجاد زمینههای همکاری سیاسی و تجاری، به دعوت رسمی همتایان خود از کنیا، اوگاندا و زیمبابوه عازم سفری سه روزه به این سه کشور شود.
استقبال رسمی از رئیس جمهور، دیدار دوجانبه رؤسای جمهور، برگزاری نشستهای مشترک هیأتهای عالی رتبه دو کشور، امضای اسناد همکاری و تشریح نتایج رایزنیهای رسمی در نشست مطبوعاتی مشترک بخش از برنامههای آیتالله رئیسی در سفر به کشورهای کنیا، اوگاندا و زیمبابوه است.
رئیس جمهور در این سفرها همچنین به منظور معرفی متقابل ظرفیتهای اقتصادی و تجاری ایران و این کشورها، نشستهایی را با حضور تجار، فعالان بازرگانی و مقامات اقتصادی ایران و کشورهای میزبان برگزار خواهد کرد.
این نخستین سفر یک رئیس جمهور ایران به قاره آفریقا پس از ۱۱ سال است که در راستای سیاست خارجی جامع، متوازن و مبتنی بر همگرایی در عین چندجانبهگرایی اقتصادی دولت سیزدهم، با هدف افزایش حضور ایران در اقتصاد حدود ۶۰۰ میلیارد دلاری قاره آفریقا صورت میگیرد.
کد خبر 672532منبع: ایمنا
کلیدواژه: آفریقا زیمبابوه قاره افریقا کنیا دولت اصلاحات هاشمی رفسنجانی دولت سازندگی دولت مردمی حسن روحانی آلمان دولت سیزدهم آیت الله رئیسی ناصر کنعانی پتروشیمی آفریقای جنوبی سیاست خارجی آمریکای لاتین سند چشم انداز 20 ساله شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق جمهوری اسلامی ایران اوگاندا و زیمبابوه کشورهای آفریقایی اقتصادی ایران ایران و آفریقا کشور آفریقایی سند چشم انداز سفارتخانه ها دولت سیزدهم توسعه روابط سیاست خارجی قاره آفریقا بین المللی برای توسعه رئیس جمهور همکاری ها آیت الله
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۹۲۳۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
صندوق سرمایهگذاری مشترک ایران و امارات تشکیل شود
مهرداد بذرپاش با تاکید بر ضرورت استفاده از فرصتهای موجود برای تجارت کالا میان ایران و امارات گفت: تشکیل صندوق سرمایه گذاری مشترک میان دو کشور لازم و مهم است.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی و رئیس کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی ایران و امارت در سخنرانی خود در اتاق بازرگانی ابوظبی اظهار کرد: ایران و امارات سوابق و پیشینه و روابط اقتصادی و تجاری دیرینه دارند و حجم ۲۷ میلیارد مراودات تجاری نشانه از عمیق بودن این روابط است.
وی افزود: امارات دومین شریک تجاری بعد از چین است؛ اتاقهای بازرگانی و فعالان اقتصادی نقش ویژهای در این روابط دارند اما آنها باید شجاعت لازم را داشته باشند و البته باید حمایت هم شوند.
وزیر راه و شهرسازی کشورمان تصریح کرد: ایران سرزمین و هاب ترانزیت و کریدور بی نظیر شمال - جنوب است و اگر امارات از این فرصت و بنادر لجستیکی ایران استفاده کند و در بنادر جدید سرمایه گذاری کرده و آنها را توسعه دهد قطعا اقتصادش رشد بیشتری کرده و به راحتی به اوراسیا دسترسی پیدا میکند.
وی گفت: رشد ۵۸ درصدی ترانزیت جادهای ایران در سال گذشته نشان میدهد عزم جدی برای این حوزه داریم.
بذرپاش اظهار کرد: استفاده از فرصتهای موجود برای تجارت کالا و تشکیل کنسرسیومهای مشترک و سرمایه گذاری مشترک باید توسط دو کشور تصمیم گیری شود.
وی افزود: تشکیل صندوق سرمایه گذاری مشترک لازم و مهم است؛ در هفته ۳۲۰ پرواز بین ایران و امارات انجام میشود، ارتقای خدمات فنی و مهندسی در دو کشور و حتی در کشور ثالث میتواند فرصتهای جدیدی به وجود آورد و امتیازات زیادی در مناقصات برای طرفین دارد.
بذرپاش گفت: تبادل هیاتهای تجاری بین دو کشور میتواند آثار و برکات زیادی داشته باشد؛ اخیرا در تهران نمایشگاه ایران اکسپو برگزار شد که برخی مسؤولان اماراتی از آن بازدید کردند.
وی اظهار کرد: تمام تلاش دولتها باید برداشتن موانع از جلوی پای فعالان اقتصادی و افزایش مراودات تجاری باشد و رسیدن میزان تبادلات تجاری و اقتصادی به سالی ۳۰ میلیارد دلار حداقل خواسته تجار و فعالان است.
وزیر راه و شهرسازی کشورمان تصریح کرد: دشمنان مشترک ایران و امارات تلاش میکنند بین دو کشور اختلاف افکنی کنند، اما مسؤولان دو کشور آن را خنثی کردهاند.
وی افزود: برگزاری اجلاس کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی بخشی از افق روشن توسعه روابط ایران و امارات است.